"Tuyệt duyên", nghĩa là đoạn tuyệt, cắt đứt mối nhân duyên, mối quan hệ với một người, nhiều người, một vùng đất, hay thậm chí với cả thế gian này. Tuyệt duyên ở đây vừa là tựa, vừa là từ khóa mang tinh thần chủ đạo xuyên suốt tác phẩm. Trong thời đại ngày nay, việc kết nối – ly biệt đã trở thành chuyện thường tình giữa người với người. Chúng ta kết nối vội vã, rời xa cũng chóng vánh. Chính khái niệm quê hương cũng trở nên nhạt nhòa khi mà con người hiện đại liên tục dịch chuyển theo những luồng di cư. Có những lần tuyệt duyên dứt khoát không mảy may vướng bận, nhưng cũng không ít lần tuyệt duyên mang đến cho ta bao thống khổ, lưu lại vị đắng suốt đời khó quên.
Bìa cuốn Tuyệt duyên. Ảnh: NXB Trẻ
9 câu chuyện mang đến 9 góc nhìn văn hóa từ các vùng miền khác nhau trên khắp châu Á, mỗi tác phẩm lại có kiến giải riêng về hai chữ Tuyệt duyên. Từ những đứa trẻ ngây ngô ngập ngừng ngưỡng cửa dậy thì, những thanh niên bức xúc thời cuộc, những người mẹ, người vợ nặng mang nỗi niềm sâu kín... cho đến những vết hằn trong tâm trí, xung đột thế hệ, bất công trong xã hội, định kiến về chủng tộc, loạn ly vì chiến tranh... Tất cả là tác nhân cho những Tuyệt duyên, cũng như bao cảm xúc bạo liệt bộc phát.
Đặt trong từng bối cảnh đa dạng, xứ nắng xứ mưa, xứ mơ xứ thực, xứ yên xứ loạn, mỗi câu chuyện là một bức tranh dữ dội có, dịu êm cũng có, thẳng thừng giãi bày mọi khổ đau, giằng xé, uất nghẹn trong thẳm sâu tâm hồn. Tất thảy nhập nhằng vần xoay, tâm lý con người như chưa bao giờ được lột tả trần trụi đến thế.
Từng cây bút trẻ mà đầy nội lực của châu Á đã cất lên một tiếng nói đồng lòng, về cách mà con người đối diện với quá khứ, hiện tại, tương lai, với bước ngoặt của số phận. Cái xấu phải bóc trần đến tận cùng, nhưng cái “thiện căn ở tại lòng ta” vẫn được tôn vinh muôn thuở. Có ly biệt ắt có kết nối. Có tuyệt vọng ắt có hy vọng. Tin rằng qua ngần ấy chân dung nhân vật, độc giả sẽ tìm thấy chính mình trong những trang văn, bắc nhịp cầu giữa bản thân với nhân vật, để tự vấn, phản tư và suy xét chính mình của hiện tại.
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư góp mặt trong tuyển tập này với truyện ngắn Trốn thoát. Câu chuyện là những băn khoăn và hồi ức của một linh hồn người mẹ sắp lìa khỏi xác trần. Bệnh nặng, ngã xuống sàn nhà tắm mà cả chồng lẫn con đều không hay biết, trong khoảnh khắc cuối cùng của kiếp người, bà ngẫm lại cuộc đời bạc bẽo, lam lũ đến ngày trút hơi thở cuối cùng để hy sinh cho đứa con. Mối duyên giữa mẹ con chừng như bền chặt mãi mãi, “nước mắt chảy xuôi”, nhưng trong lòng những người mẹ cảm thấy gì khi cứ phải mãi mãi cho đi? Liệu mối duyên-nợ sâu sắc đó cũng có thể một ngày dứt tuyệt?
Mãnh liệt trên từng câu chữ, Tuyệt duyên sẽ mang đến cho độc giả một lữ trình xuyên qua muôn vàn cảnh sắc của văn đàn châu Á vốn gần gũi, nhằm chuẩn bị tâm thế tiến sâu vào hành trình khám phá dòng chảy văn học đương đại thế giới.
Để độc giả ở các nền văn hóa khác nhau dễ cảm hiểu được nội dung, đi kèm với mỗi truyện ngắn là phần giới thiệu về tác giả, chia sẻ cuối truyện của tác giả hoặc chú giải của dịch giả về những hình ảnh mang tính biểu trưng văn hóa trong tác phẩm, hoặc bối cảnh ra đời của tác phẩm, thậm chí chia sẻ cách hiểu của dịch giả đối với những tình tiết trong tác phẩm. Như vậy độc giả có thể chọn cách đọc thưởng thức các truyện ngắn trước, sau đó đọc phần chú giải của dịch giả như một cuộc đối thoại thú vị giữa hai góc độ cảm - hiểu khác nhau.
Tuyệt duyên là một minh chứng rằng những cảm xúc chân thật sẽ tạo được sự đồng cảm và kết nối, cho dù độc giả ở nền văn hóa nào: Đó là những chủ đề về khoảng cách giữa các thế hệ, cảm xúc của người làm cha mẹ với con cái và ngược lại, nỗi tách biệt và cô độc của người nhập cư, dù lâu đời, ở một vùng đất khác, sự cô đơn trong xã hội, mặt nạ hạnh phúc ta buộc phải mang vì nhịp sống vội vã không kịp dừng lại chờ những ai suy sụp và buồn phiền…
PV
____________
(*) Bản tiếng Nhật và bản tiếng Hàn phát hành song song vào tháng 12.2022 tại Nhật Bản (nhà xuất bản Shogakukan) và Hàn Quốc (nhà xuất bản Munhak Dongne).