Công trình kiến trúc “nhà lầu ông Phủ” trước đây của Đốc phủ Võ Hà Thanh được xây dựng năm 1924, ở phường Bửu Long (TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai). Ngôi biệt thự nằm ven sông Đồng Nai, với kiến trúc kiểu Pháp, có giá trị lịch sử, kiến trúc.
Thời gian qua, việc xây dựng tuyến đường ven sông Đồng Nai, đoạn từ cầu Hóa An đến huyện Vĩnh Cửu khiến ngôi biệt thự cổ này có nguy cơ bị tháo dỡ. Hiện nay, tuyến đường đã được thi công đến sát ngôi biệt thự. Nếu thi công theo quy hoạch, phạm vi tuyến đường sẽ vào một nửa ngôi biệt thự hiện hữu, khi đó sẽ phải tháo dỡ.
Sống trong ngôi biệt thự cổ, bà Đặng Thị Linh Phương chia sẻ ngôi nhà do ông nội xây dựng vào năm 1924. Bà Phương chuyển vào sinh sống tại ngôi nhà này từ năm 1978 đến nay. Khi nghe thông tin giải phóng mặt bằng để xây dựng tuyến đường ven sông, gia đình tôi có nguyện vọng được giữ lại ngôi nhà.
Bà Đặng Thị Linh Phương, 52 tuổi, sinh sống tại ngôi biệt thự cổ này cho biết, bà được cha kể lại, "nhà lầu ông Phủ" này là nơi cưu mang hơn 100 người gần khu vực lánh nạn trên tầng 2 do nước lũ năm Thìn (1952). Nguồn: Vietnamnet
Mới đây, Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai đã chủ trì, phối hợp Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, các đơn vị liên quan tiến hành khảo sát thực tế ngôi biệt thự. Sau khi lấy ý kiến các ngành, Sở Xây dựng sẽ tổng hợp trình UBND tỉnh Đồng Nai xem xét, quyết định.
Trong tuần tới, UBND TP Biên Hòa sẽ mời các chuyên gia, sở, ngành liên quan góp ý để tìm phương án tối ưu nhất đối với căn biệt thự 100 tuổi trên.
Chủ tịch Hội khoa học Lịch sử tỉnh Đồng Nai Trần Quang Toại đánh giá đây là ngôi biệt thự có ý nghĩa về lịch sử và văn hóa, được xây dựng cùng thời với Tòa bố hành chính Biên Hòa vào đầu thế kỷ 20. Toàn bộ vật liệu để xây dựng ngôi biệt thự được nhập từ Pháp. Ngôi biệt thự này từng được thuê làm phim trường để quay những bộ phim liên quan đến thời kỳ phong kiến, trong đó có phim Người đẹp Tây Đô được nhiều người biết đến.
Chủ tịch Hội khoa học Lịch sử tỉnh Đồng Nai cho rằng, trong quy hoạch phát triển việc nắn lại tuyến đường hoàn toàn trong khả năng của cơ quan chức năng, không nhất thiết mọi con đường đều phải thẳng. Nếu giữ được ngôi biệt thự cổ này, chúng ta sẽ tạo ra được sự kết nối về văn hóa, lịch sử, du lịch sông Đồng Nai với trên bờ và giữa ngôi biệt thự này với các công trình cổ khác một cách bền chặt hơn.
Theo Tiến sĩ khoa học, Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn, có nhiều cách để chúng ta giữ lại ngôi biệt thự cổ này. Thứ nhất, có thể nhờ thần đèn di dời vào bên trong và dành quỹ đất biến thành điểm đến về văn hóa, du lịch. Thứ hai là nắn lại tuyến đường lấn ra sông Đồng Nai một chút xíu để giữ lại ngôi biệt thự cổ thì không có sao hết.
Nguyễn Tuấn