Khởi động kế hoạch đưa Côn Đảo trở thành trung tâm du lịch sinh thái và di sản tầm quốc tế

UBND TP.HCM vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Côn Đảo đến năm 2045, nhằm cụ thể hóa tầm nhìn phát triển của đồ án quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 566/QĐ-TTg ngày 26.6.2025. Đây được xem là bước khởi đầu cho giai đoạn phát triển mới của đặc khu Côn Đảo, hướng đến mục tiêu trở thành đô thị biển sinh thái, di sản và du lịch đẳng cấp quốc tế, đồng thời gìn giữ giá trị lịch sử, văn hóa và môi trường tự nhiên đặc biệt quý hiếm.

Tài nguyên tự nhiên là nền tảng của sinh kế cộng đồng và phát triển kinh tế - xã hội của Côn Đảo. Trong ảnh: cảng Bến Đầm được xem là cửa ngõ quan trọng ra vào Côn Đảo. Ảnh: Nguyễn Thị Hậu

Theo kế hoạch nêu trên, TP.HCM xác định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm của các sở, ngành và UBND đặc khu Côn Đảo trong việc triển khai quy hoạch, bảo đảm sự phối hợp đồng bộ, thống nhất và khả thi. Trọng tâm là phát triển hạ tầng kỹ thuật – xã hội, nâng cao chất lượng đô thị – nông thôn, thu hút đầu tư gắn với bảo tồn thiên nhiên và tài nguyên môi trường.

Cụ thể, trong giai đoạn 2025 – 2030, Côn Đảo sẽ triển khai 73 dự án hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và dự án thu hút đầu tư; sau năm 2030 sẽ có thêm 3 dự án lớn. Các công trình trọng điểm gồm mở rộng Cảng hàng không Côn Đảo, nâng cấp Cảng Bến Đầm, xây dựng bến tàu khách, đường dây điện ngầm 110 kV Vĩnh Châu – Côn Đảo, hệ thống xử lý nước thải, hồ chứa và nhà máy nước sinh hoạt mới. Đồng thời, các tuyến Cỏ Ống – Bến Đầm, Tây Bắc Côn Đảo và các trục giao thông nội thị cũng được cải tạo, mở rộng đồng bộ.

Bên cạnh đầu tư hạ tầng kỹ thuật, TP.HCM sẽ triển khai các dự án hạ tầng xã hội có ý nghĩa lớn như tu bổ, tôn tạo Nghĩa trang Hàng Keo, chỉnh lý – mở rộng Bảo tàng Côn Đảo, xây dựng Quảng trường Vinh Quang, nhà ở xã hội, khu tái định cư, trường học và trung tâm hành chính đặc khu.

Song song với đầu tư công, TP.HCM định hướng thu hút 21 dự án đầu tư theo hình thức PPP và xã hội hóa, tập trung vào các tổ hợp du lịch, khu đô thị – nhà ở, sân golf tại Cỏ Ống, bến tàu khách và bến du thuyền tại Bến Đầm.

Đáng chú ý hai khu vực lấn biển lớn tại phía Đông Nam Suối Ớt, Cỏ Ống và trung tâm Côn Đảo được nghiên cứu để hình thành không gian đô thị ven biển hiện đại, gắn kết hài hòa với cảnh quan tự nhiên.

Tổng nhu cầu vốn dự kiến để triển khai toàn bộ các dự án giai đoạn 2025 – 2045 khoảng 66.000 tỷ đồng, gồm 21.648 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước và 44.555 tỷ đồng từ nguồn xã hội hóa, PPP. Trong đó, Cảng hàng không Côn Đảo và Bến tàu khách Côn Đảo là hai dự án được xác định đầu tư theo mô hình PPP, với tỷ lệ vốn ngân sách 40% và vốn đầu tư xã hội 60%.

Kế hoạch cũng yêu cầu rà soát, đồng bộ hóa các đồ án quy hoạch với Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, bảo đảm thống nhất chỉ tiêu sử dụng đất, tránh chồng chéo mục đích – đặc biệt tại các khu vực rừng đặc dụng, đất quốc phòng, di tích lịch sử và hạ tầng trọng điểm.

Vườn Quốc gia Côn Đảo vừa được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) công nhận “Danh lục xanh” - danh hiệu dành cho những khu bảo tồn quản lý hiệu quả và bền vững. Ảnh: Võ Rin/condaopark.com.vn

Sở Quy hoạch – Kiến trúc TP.HCM được giao làm đầu mối theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các đơn vị thực hiện, định kỳ báo cáo UBND TP.HCM kết quả và tiến độ triển khai vào cuối quý IV hàng năm. Các cơ quan, đơn vị nếu gặp khó khăn trong quá trình thực hiện phải kịp thời báo cáo để được hướng dẫn, điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế.

TP.HCM đồng thời nhấn mạnh việc phát triển hạ tầng gắn liền với bảo vệ môi trường sinh thái, kiểm soát chặt nguồn gây ô nhiễm, thực hiện nghiêm đánh giá tác động môi trường đối với các dự án du lịch và xây dựng. Mọi hoạt động đầu tư phải tuân thủ định hướng phát triển bền vững, hạn chế tối đa tác động đến rừng đặc dụng, di tích lịch sử và không gian sinh thái biển đảo.

Kế hoạch cũng đề cập việc tăng cường quản lý tài chính – ngân sách, siết chặt kỷ luật thu chi, sắp xếp và xử lý lại các cơ sở nhà đất thuộc sở hữu nhà nước, đồng thời triển khai các cơ chế chính sách đặc thù về đầu tư và tài chính nhằm tăng nguồn lực cho phát triển Côn Đảo.

Theo UBND TP.HCM, việc triển khai điều chỉnh quy hoạch lần này được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá mạnh mẽ trong phát triển kinh tế – xã hội của Côn Đảo, từng bước đưa nơi đây trở thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng chất lượng cao, đô thị xanh – thông minh – bền vững. Bên cạnh đó, kế hoạch còn góp phần giữ gìn giá trị di sản, văn hóa và cảnh quan thiên nhiên đặc sắc của hòn đảo linh thiêng này, hướng đến hình mẫu phát triển cân bằng giữa bảo tồn và tăng trưởng, giữa kinh tế biển và gìn giữ môi trường.

Ngô Gia