Hội Chữ thập đỏ chuyển con tin khỏi một địa điểm ở phía bắc Gaza. Ảnh: Ramadan Abed/Reuters
Phía quân đội Israel xác nhận, họ đã đón nhận 7 con tin vào đầu giờ sáng và 13 con tin còn lại đã được Hội Chữ thập đỏ đón nhận và đưa về chuyển giao cho phía quân đội vào tầm đầu giờ chiều giờ địa phương. Ngoài ra, 28 thi thể các con tin đã chết cùng với hai người chưa xác định danh tính cũng được phía Hamas trao trả cùng ngày. Đổi lại, Israel sẽ trao trả hơn 1.900 tù nhân Palestine.
Hàng ngàn người Israel đã tập trung tại Quảng trường Con tin ở trung tâm thành phố Tel Aviv từ đêm hôm trước mong đợi tin tức của những con tin còn sống được thả, sau 738 ngày bị giam giữ.
Trước đó, lực lượng Hamas công bố danh sách 20 nam giới là con tin độ tuổi 20, 30 và 40 sẽ bắt đầu được trao trả từ 8g sáng giờ địa phương.
Người dân tập trung tại quảng trường chờ tin. Ảnh Reuters
Trong buổi sáng ngày 13.10, Phía Israel xác nhận và công bố tên bảy con tin đầu tiên đã được trao trả, được gặp gia đình và kiểm tra sức khỏe sau đó. Việc trao trả 7 con tin đầu tiên được thực hiện ngay trước thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump hạ cánh xuống Israel.
Lần này, ông Trump đến Trung Đông gặp gỡ các quan chức và gia đình con tin tại Israel. Đi cùng còn có Đệ nhất phu nhân Melania Trump, con gái ông Ivanka Trump và chồng Jared Kushner và cố vấn Steve Witkoff, người được cho là đang dẫn đầu đoàn đàm phán của Mỹ tại Ai Cập. Trả lời báo chí tại Isreal, trước khi có bài phát biểu trước quốc hội Israel, Tổng thống Mỹ nói: "Cuộc chiến tại Gaza đã kết thúc".
Xung đột ở Gaza bùng phát sau một cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7.10.2023, khiến khoảng 1.200 người ở Israel thiệt mạng, trong đó 251 người bị bắt làm con tin, theo thống kê của Israel. Các cuộc không kích và tấn công trên bộ của Israel kể từ đó đã tàn phá Gaza, khiến hơn 67.000 người Palestine thiệt mạng, theo các quan chức y tế tại Gaza.
Hội Chữ thập đỏ cho biết họ đã bắt đầu một "chiến dịch nhiều giai đoạn" để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thả và chuyển giao các con tin và tù nhân của cả 2 bên. Wafa đưa tin Đội trăng lưỡi liềm đỏ Palestine đã vào nhà tù Ofer của Israel để "vận chuyển 1 tù nhân bị bệnh dự kiến được trả tự do" vào hôm nay.
Việc trao trả toàn bộ con tin và thi thể từ phía Hamas được đánh dấu là bước tiến quan trọng hướng tới việc chấm dứt chương đẫm máu nhất trong lịch sử xung đột Israel-Palestine.
Việc trao trả con tin, tù binh và thi thể là một phần quan trọng của giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận ngừng bắn do Tổng thống Trump thúc đẩy, được ký kết vào tuần trước tại khu nghỉ dưỡng Sharm el-Sheikh của Ai Cập. Đây cũng là nơi ông Trump và hơn 20 nhà lãnh đạo thế giới sẽ họp "Hội nghị thượng đỉnh hòa bình" ngắn gọn vào cuối ngày 13.10, để thảo luận về các bước tiếp theo hy vọng sẽ mang lại sự ổn định lâu dài ở Trung Đông. Tại Hội nghị, các bên tham gia hy vọng sẽ ký kết một thỏa thuận nhằm sớm chấm dứt xung đột tại Gaza.
Hội nghị thượng đỉnh Ai Cập là một bước tiến quan trọng trong việc duy trì thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza.
Gia đình và người thân chờ đợi tin tức của các con tin và thi thể người thân bị bắt giữ 738 ngày. Ảnh: AFP
Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại của EU Kaja Kallas cho biết, EU sẽ nối lại nhiệm vụ kiểm soát biên giới Rafah. Bà cũng nhấn mạnh vai trò của Tổng thống Trump trong "cột mốc quan trọng hướng tới hòa bình" này.
Bà viết trong một bài đăng trên X: "Hôm nay đánh dấu một khoảnh khắc hy vọng hiếm hoi ở Trung Đông. Việc thả con tin là một thành công lớn về ngoại giao và là một cột mốc quan trọng hướng tới hòa bình. Tổng thống Trump đã tạo nên bước đột phá này. Việc đảm bảo hòa bình ở Gaza sẽ vô cùng phức tạp".
Kế hoạch hòa bình cần sự ủng hộ mạnh mẽ của quốc tế để thành công. EU sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ của mình. Vào thứ 4, EU sẽ khởi động lại một phái bộ dân sự để giám sát cửa khẩu biên giới giữa Gaza và Ai Cập. Phái bộ này có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ lệnh ngừng bắn.
Việc ngừng bắn và thả con tin là bước đầu tiên trong kế hoạch hòa bình được đề xuất. Trong khi đó, đến nay cả hai phía Israel và Hamas vẫn chưa thống nhất về giai đoạn hai của kế hoạch do Tổng thống Trump đề xuất nhằm để chấm dứt giao tranh vĩnh viễn, khiến hi vọng về việc chấm dứt xung đột vĩnh viễn trở nên rất mong manh.
Kế hoạch có phần còn chưa đạt được đồng thuận bao gồm vệc kêu gọi giải giáp Hamas, rút quân đội Israel khỏi Gaza theo từng giai đoạn và triển khai lực lượng ổn định quốc tế tại dải Gaza. Tương lai của chính quyền Gaza, vốn nằm trong tay Hamas trong hai thập kỷ, cũng vẫn chưa được định đoạt.
Lan Chi (Theo FT, AP, Reuters)