Đau dây thần kinh số 5: Coi chừng nhầm đau răng!

Dây thần kinh số 5 có chức năng quan trọng với cơ thể chúng ta. Vậy đau dây thần kinh số 5 hay đau dây thần kinh sinh ba sẽ ảnh hưởng như thế nào? Tại sao lại dễ gây nhầm lẫn với các cơn đau do nguyên nhân khác vùng hàm mặt?

Đau dây thần kinh số 5 là gì?

Đau dây thần kinh số 5 hay đau dây thần kinh sinh ba là tình trạng đau xảy ra ở một hay nhiều vùng chi phối của nhánh cảm giác dây thần kinh số 5 ở vùng đầu-mặt. Đau có tính chất cơn đột ngột, thường một bên, đau dữ dội, ngắn, cảm giác đau nhói như điện giật, hay tái phát từng đợt. Đau dây thần kinh số 5 được chia thành hai loại chính là đau nguyên phát và đau thứ phát:

Đau dây thần kinh số 5 nguyên phát chiếm trên 90% trường hợp. Đau khởi phát đột ngột, dữ dội như “điện giật” hoặc “dao đâm”, đôi khi có dấu hiệu báo trước là đau nhẹ vùng mặt - hàm, răng. Do cấu trúc giải phẫu nên gây ra việc chẩn đoán khó khăn, dễ nhầm với cơn đau đến từ các bệnh lý răng miệng.

Đau thứ phát ít gặp hơn, do khối u, nang bì, dị dạng mạch máu hoặc can thiệp hàm - mặt, đòi hỏi xác định nguyên nhân cụ thể.

Hình ảnh phân nhánh của dây thần kinh 5. Ảnh: TL

Các triệu chứng thường gặp

Đau dây thần kinh số 5 có những triệu chứng thường gặp sau: xảy đến đột ngột, có thể tự phát hoặc khởi phát bởi những kích thích như nói, nhai, rửa mặt nước lạnh, chải răng, hay tiếp xúc không khí điều hòa. Cơn đau dữ dội có cảm giác giống như bị điện giật, hoặc đau như bị vật sắc nhọn đâm vào hay cảm giác nóng bỏng rát tưởng như không thể chịu nổi, khiến cho người bệnh không dám cử động khuôn mặt và nhai.

Thời gian của mỗi cơn đau xảy ra thường ngắn nhưng sẽ xuất hiện liên tiếp. Đau có thể trở nên âm ỉ và kéo dài lâu hơn nếu như không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, cơn đau có thể trở lại trong vài ngày sau đợt điều trị và tần suất không theo quy luật nào mà tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Đau dây thần kinh số 5 đòi hỏi chẩn đoán phân biệt chính xác do cấu trúc giải phẫu gây ra triệu chứng dễ nhầm lần với đau răng do viêm tủy răng, viêm lợi hoặc viêm xoang hàm hoặc đau dây thần kinh số 7.

Đau dây thần kinh số 5 thứ phát do các nguyên nhân như u tiểu não, nang bì hoặc đa xơ cứng cần được loại từ bằng chụp MRI và khám chuyên khoa thần kinh.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tiếp nhận một bệnh nhân nam 42 tuổi, đau vùng mặt kéo dài trong suốt 5 năm không khỏi. Bệnh nhân nhập viện được chẩn đoán đau dây thần kinh số 5. Ảnh: TLBV

Một số lưu ý trong điều trị

Nội khoa là lựa chọn hàng đầu với các thuốc giảm đau nhói hiệu quả và các thuốc chống viêm thông thường. Hoặc bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định một số loại thuốc thần kinh và tâm thần, cũng thể có tác dụng giảm đau hiệu quả. Nếu điều trị nội khoa thất bại, ngoại khoa được chỉ định với các kỹ thuật như giải áp vi phẫu mạch máu, can thiệp hạch qua da, diệt hạch bằng huyết thanh nóng, phong bế hạch bằng năng lượng sóng cao tần,…

Đau dây thần kinh số 5 là một bệnh không thường xuyên gặp nhưng rất dễ nhầm lẫn với các cơn đau do nguyên nhân đến từ bệnh lý răng miệng. Vì vậy, việc chẩn đoán phân biệt đúng và đưa ra hướng xử trí kịp thời là vô cùng quan trọng.

BS. Nguyễn Trọng Đức

(Khoa Răng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)