Sưu tầm tư liệu, kỷ vật cho Bảo tàng Tập kết học sinh miền Nam

Bảo tàng Tập kết là công trình nằm trong lòng tượng đài mang tên Tượng đài Tập kết, được xây dựng tại thành phố Sầm Sơn, Thanh Hóa, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2023, đầu 2024. Đây là công trình trong Khu Du lịch Văn hóa Sầm Sơn, hứa hẹn là điểm đến mang giá trị văn hóa, lịch sử. Phần nội dung trưng bày trong bảo tàng sẽ do Ban Liên lạc học sinh miền Nam (HSMN) trung ương phụ trách. 

Ông Trương Hòa Bình, nguyên Phó Thủ tướng thường trực, đại diện Ban Liên lạc HSMN trung ương, cho biết: “Đến nay vẫn còn nhiều người chưa biết rõ trong số hơn 200.000 người tập kết cách đây 68 năm có rất nhiều trẻ vị thành niên. Các thiếu niên ấy là thế hệ đầu tiên của HSMN trên đất Bắc. Sau này, từ 1954 đến 1975, bằng nhiều con đường khác nhau từ Nam ra Bắc, thậm chí bằng cả con đường nước ngoài, số lượng HSMN nhiều thế hệ trên đất Bắc đã lên tới hơn 32.000 người, được sống và học tập trong hệ thống các trường HSMN trú đóng ở nhiều địa phương của miền Bắc.

Trong bối cảnh miền Bắc hết sức khó khăn về kinh tế sau khi dồn sức kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp bằng chiến thắng Điện Biên Phủ vẻ vang, vừa đối phó với cuộc chiến tranh phá hoại của Mỹ bằng không quân, vừa ra sức chi viện cho chiến trường miền Nam, nhưng bất kỳ ở đâu và trong hoàn cảnh nào, các trường HSMN đều nhận được sự quan tâm đặc biệt không chỉ của Chính phủ, Bộ Giáo dục, Khu Giáo dục HSMN, mà còn của chính quyền và bà con các địa phương nơi trường trú đóng”.

Phác thảo Tượng đài Tập kết và Bảo tàng Tập kết đang được xem xét trước khi đưa vào thực hiện. Ảnh: HSMN

Tình cảm đoàn kết Bắc Nam thắm đượm nghĩa tình ấy xứng đáng được ghi vào những trang lịch sử đấu tranh và phát triển của đất nước ta. “Chính từ nhận thức, tình cảm đáng trân trọng này mà Đảng bộ và nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã dành riêng cho “Những người tập kết” - trong đó có một bộ phận không nhỏ HSMN - một không gian quý giá trong tổng thể Khu Du lịch Văn hóa Sầm Sơn”, ông Trương Hòa Bình nhấn mạnh.

Năm 2021, HĐND tỉnh Thanh Hóa đã thông qua quyết định thực hiện công trình khu du lịch văn hóa tại thành phố Sầm Sơn. Sở dĩ có hạng mục Tượng đài Tập kết và Bảo tàng Tập kết trong công trình này là vì Sầm Sơn - Thanh Hóa là một trong những địa điểm quan trọng đón tiếp các chuyến tàu tập kết từ miền Nam ra trong thời gian 1954 - 1955 theo tinh thần Hiệp định Geneve. Mục đích lớn nhất của bảo tàng là lưu giữ và trưng bày những tư liệu có liên quan đến sự kiện lịch sử quan trọng trong công cuộc dựng nước và giữ nước của nhân dân ta. Đồng thời, thông qua các tư liệu, hiện vật này góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống đoàn kết dân tộc và tinh thần vượt khó để trưởng thành, phát triển của con người Việt Nam, trong đó có những người tập kết và HSMN.

Việc xây dựng tượng đài và bảo tàng được triển khai bằng đề án sưu tầm tư liệu, kỷ vật mà đơn vị phụ trách điều phối là Ban Liên lạc HSMN trung ương do ông Trương Hòa Bình, đại diện Ban Liên lạc HSMN là trưởng ban. Bảo tàng sẽ trưng bày một cách hệ thống những tài liệu, hình ảnh, kỷ vật được các cá nhân, tổ chức lưu giữ từ năm 1954 đến năm 1975 nhằm giúp người tham quan khi đến Khu Du lịch Văn hóa Sầm Sơn - Thanh Hóa hiểu rõ và cảm nhận đầy đủ nhất về sự kiện tập kết, về cuộc chuyển quân chiến lược toàn diện lớn nhất trong lịch sử Việt Nam thế kỷ XX, về những giá trị nhân văn gắn liền với sự kiện tập kết - con người tập kết.

Ban phụ trách đề án xây dựng Bảo tàng Tập kết tha thiết kêu gọi các cán bộ tập kết quân sự và dân sự, các gia đình tập kết, các thế hệ HSMN trên đất Bắc từ năm 1954 đến 1975 đóng góp kỷ vật, văn bản tài liệu, hình ảnh quý giá của bản thân và gia đình để xây dựng Bảo tàng Tập kết.

Mọi thông tin đóng góp xin liên hệ bà Nguyễn Thế Thanh (0903944376, nbthethanh@gmail.com), ông Phan Đình Nham (0903825858, pdnham43@gmail.com).

Phạm Vi